Φωτάκος

(ή Φώτιος Χρυσανθόπουλος, Μαγούλιανα, Αρκαδία 1798 – Τρίπολη 1878). Αγωνιστής και απομνημονευματογράφος της Επανάστασης του 1821. Μετά τις μέτριες σπουδές του σε σχολεία της πατρίδας του, έφυγε (1813) για τη Ρωσία, υπάλληλος σε κάποιο εμπορικό κατάστημα του Κίσινεφ (Κισνοβίου) της Βεσαραβίας. Μυήθηκε στη Φιλική Εταιρεία και κατά τα τέλη του 1820, απεσταλμένος από τον Αλέξανδρο Υψηλάντη, βρισκόταν ήδη στην Πελοπόννησο. Κατά την Επανάσταση υπηρέτησε κυρίως ως υπασπιστής του Κολοκοτρώνη και παρακολούθησε από κοντά όλη την εξέλιξη του Αγώνα στον Μοριά. Στα χρόνια του Καποδίστρια ήταν ταγματάρχης. Αργότερα εγκαταστάθηκε στην Τρίπολη ως δασάρχης της περιφέρειας. Με παρακίνηση του Τερτσέτη έγραψε και δημοσίευσε Απομνημονεύματα περί της Ελληνικής Επαναστάσεως (1858· πληρέστερη και αναθεωρημένη έκδοση το 1899 σε 2 τόμους). Τα Απομνημονεύματα του Φ. –γραμμένα σε γλώσσα απλή, σχεδόν δημοτική, και πάντα σε λαϊκό ύφος– καλύπτουν την περίοδο 1821-28 και παρακολουθούν κυρίως τη δράση του Κολοκοτρώνη. Αξιόλογες ιστορικές πηγές είναι και τα άλλα 2 έργα του Φ.: Βίος του Παπαφλέσσα (1868) και Βίοι Πελοποννησίων ανδρών (1888).